Ja hallo daar zijn we weer! Na meer dan twee maanden is hier eindelijk weer uw Circulaire . Met deze keer: mijn kunst- en cultuurtips voor Noord-Frankrijk en België, reclame voor mezelf én uiteraard de vertrouwde mediatips, linkjes en kattengifjes.

Bent u een nieuwe lezer? Dan volgt nu een korte introductie. U bent geabonneerd op De Circulaire . Dat is de tweewekelijkse (trouwe lezers zeggen 'twekelijkse') persoonlijke nieuwsbrief van Hay (ja, zo heet hij echt) Kranen (trouwe lezers zeggen "de hoofdredacteur"). De nieuwsbrief bevat zo'n 15 goed gecureerde weblinkjes, dingen die Hay aanraadt op het gebied van kunst en cultuur én altijd drie met zeer veel zorg uitgekozen (katten)gifjes. Het aanleveren van die gifjes doet de superleuke Chef Kattengifjes Lotte Belice ("Chef K." voor trouwe lezers).

Inhoudelijk zitten de onderwerpen vaak op het snijvlak van kunst, techniek, data en verhalen. Tevens de gebieden waarin uw hoofdredacteur werkzaam is als creative coder . Verder is De Circulaire bijna altijd te lang (deze editie is geen uitzondering) maar ik vind het niet erg als u direct doorscrollt naar de kattengifjes. Niet alles is even serieus, het leven ook niet. Trouwe lezers waarderen dat.

En mocht u het nog niet helemaal doorhebben, die trouwe lezer bent u!

Veel plezier dus trouwe lezers, met deze Circulaire !

---

Deze tien kunstpareltjes in Noord-Frankrijk en België moet je echt gezien hebben

De Chef K. en uw hoofdredacteur waren iets meer dan drie weken op reis. Het plan was oorspronkelijk via West-Frankrijk naar de Picos de Europa in Noord-Spanje te rijden. Veel verder dan Poitiers -zo'n 800 kilometer noordelijker- zijn we echter nooit gekomen.

Waarom? Nou we kwamen er achter dat Frankrijk een verrassend leuk vakantieland is. Wie had dat gedacht! Het eten was heerlijk en de Fransen waren allemaal even vriendelijk en aardig (het scheelt dat de Chef een aardig woordje Frans spreekt).

Maar de belangrijkste reden was dat er zoveel tofs te doen was . In totaal bezochten we in drie weken 40 musea, attracties en andere bezienswaardigheden. Er waren er zeker tien die én supergoed waren en die ik niet, of nauwelijks kende. Twee ervan bevinden zich in België, dus die kunt u wellicht zelfs als dagtripje doen.

Le Cyclop (Milly-la-Forêt)

In de bossen van Milly-la-Forêt, zo'n 60 kilometer ten zuiden van Parijs, staat dit imposante kunstwerk van Jean Tinguely en Niki de Saint Phalle. Het is een twintig meter hoog 'hoofd' van een cycloop waar Tinguely en De Saint Phalle bijna twintig jaar aan hebben gewerkt. Je kunt het hoofd in met een tour, en dat moet je zeker doen want dan zie je werken van 15 bevriende kunstenaars én een mechanische dadaïstische theatershow. Le Cyclop is sinds mei weer open na een restauratie van twee jaar, waarbij alle 35.000 spiegels op het hoofd werden vervangen.

Villa Cavrois (Croix, bij Lille)

Deze villa heeft de Belgische architect Robert Stevens begin jaren dertig gebouwd voor de familie van een textielbaron uit Roubaix. Een belangrijke inspiratiebron voor Stevens was het Hilversumse raadhuis van Dudok, waar hij ging kijken tijdens de bouw. De villa was eind vorige eeuw volledig in verval geraakt, maar heropende in 2015 voor het publiek na een restauratie van bijna twaalf jaar. Bekijk vooral de film in de kelder over de restauratie (of op YouTube , zonder ondertitels helaas).

Les Machines de l'île (Nantes)

Deze enorme mechanische beesten waren eerder te zien tijdens straattheateruitvoeringen, maar hebben nu een vaste plek gekregen op een oud industrieterrein in het centrum van Nantes. Je kunt een ritje maken op deze 12 meter hoge olifant of naar een galerie waar een stuk of tien andere beesten te zien zijn die doorlopend worden gedemonstreerd aan het publiek. Kinderen mogen de beesten besturen.

Abdij van Fontevraud (Fontevraud-l'Abbaye)

Fontevraud, gelegen tussen Angers en Tours, is een enorm 12de eeuws abdijcomplex dat, heel bijzonder voor die tijd, altijd een vrouwelijke abt aan het hoofd had. Het klooster bestond tot de Franse revolutie, daarna werd het een strenge gevangenis. In 1975 werd de abdij een centrum voor de kunsten. Het huisvest twee uitstekende musea, residenties voor animatoren (die er ook exposeren) en nog veel meer andere kunstzinnige dingen.

Verbeke Foundation (Kemzeke, bij Sint-Niklaas)

Geert Verbeke had jarenlang een transportbedrijf tot hij in 2007 het roer volledig omgooide. Zijn bedrijventerrein werd een museum, gedeeltelijk in de open lucht. De focus ligt op sculpturen, collages en bio-art . Je ziet opgezette beesten, kadavers waarvan de nog aanwezige energie wordt omgezet in geluid en een tuinhuisje in de vorm van een anus (kun je ook in slapen). Het Kröller-Müller Museum meets het laboratorium van een gekke professor, of zoiets. Zoiets heb je echt nog nooit gezien.

Louvre Lens

Sinds 2012 heeft het Louvre een extra locatie in Frankrijk: in de industriestad Lens, zo'n 40 kilometer ten zuiden van Lille. Het hart van het museum bestaat uit de Galerie du temps : een enorme hal met 200 collectiestukken uit alle tijdsperiodes. Dat klinkt als chaos, maar werkt supergoed. Ook omdat het Louvre niet beknibbelt op de kwaliteit voor haar satellietmuseum: het zijn echt topstukken uit de collectie die hier worden geëxposeerd.

Kasteel van Fontainebleau

Vergeet het overvolle toeristische en saaie paleis van Versailles. 70 kilometer naar het zuiden vind je het veel interessantere kasteel van Fontainebleau, met maar een fractie van de toeristen. Zeven eeuwen lang woonden hier Franse vorsten, waaronder ook Napoleon (je kunt z'n bidet zien). Betaal vooral iets extra voor de audiotour.

Musée de automates (Falaise, bij Caen)

Tussen 1920 en 1960 hadden de grote warenhuizen in Parijs spectaculaire etalages, met bewegende poppen en fantasierijke aankleding. In dit museum zijn zo'n tien van die etalages (volledig werkend) nagebouwd met 300 automates . En als je toch in Falaise bent, breng dan ook zeker een bezoekje aan het kasteel en het oorlogsmuseum.

Mu.ZEE (Oostende)

In de Vlaamse badplaats Oostende is het Mu.ZEE gehuisvest, in een voormalig warenhuis. Hart van de permanente collectie zijn de werken van de Belgische kunstenaars die actief waren aan het begin van de vorige eeuw, zoals James Ensor, Léon Spilliaert en Constant Permeke. Daarnaast is er ook een collectie met modernere werken.

Sint-Jozefkerk (Le Havre)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het centrum van Le Havre verwoest door bombardementen. De architect Auguste Perret was verantwoordelijk voor de herbouw, met de Église Saint-Joseph uit 1957 als centrale eye catcher . Het is een wonderlijk bouwwerk, dat met een toren van 110 meter hoog iets wegheeft van een dystopische science-fictionfilm, of het hoofdkantoor van een James Bond-schurk. Hoe dan ook, een hoogtepunt uit de modernistische architectuur en meer dan terecht UNESCO werelderfgoed.

Mediadieet

Wat ik zoal las tijdens mijn vakantie.

• Ik weet je wachtwoord door Daniël Verlaan (2020) . Verlaan, techjournalist bij RTL Nieuws, schreef dit overzicht over de gevaren van het internet en hoe je jezelf daartegen kunt wapenen. Het beoogde publiek is de leek, techneuten zullen hier weinig nieuws in lezen. Het leest goed weg, maar de uitleg is daardoor regelmatig wel érg kort door de bocht. Alsof Verlaan de vorm van zijn RTL Nieuws-artikelen niet kan aanpassen naar de langere vorm van een boek. Desalniettemin een prima cadeau voor je digibete tante/buurman/nichtje/zelf. (★★☆☆)

• De zeven vinkjes door Joris Luyendijk (2022) . Pamflet waarin Luyendijk onderzoekt waarom mannen zoals hij in Nederland de baas zijn. Er staat weinig nieuws in dit boek voor mensen die enigszins bekend zijn met deze materie. De doelgroep is dan ook het grote publiek. Dat verdient lof, en de inzichten die Luyendijk hier presenteert (op basis van tientallen lezingen die hij gaf) zijn hopelijk voor een deel van de lezers een eye opener . Toch ontbreekt er wat: de vlotte schrijfstijl die zijn eerdere werk kenmerkt. De zeven vinkjes leest te vaak als een lange, repetitieve blogpost. Of als een opiniestuk waar een redacteur overheen had gemoeten. Is het daarom een slecht boek? Ik zou zeggen: lees het zelf, hoeveel vinkjes je ook hebt. (★★☆☆)

• Er is er hier maar één de baas! door Angelique Kunst (2022) . Biografie over ondernemer Gerard Sanderink (Centric, Strukton) met nadruk op de laatste jaren, waarin hij onder invloed staat van "cybercharlatan" Rian van Rijbroek. Kunst schrijft droog en feitelijk, en dat werkt voor dit bizarre verhaal heel goed. Je blijft je verbazen hoe snel en knullig het imperium van Sanderink in elkaar stort zodra Van Rijbroek in beeld komt. Als film zou het onrealistisch zijn. (★★★☆)

De beste linkjes

• De afgelopen maanden vlogen de plaatjes gemaakt met machine learning algoritmes zoals DALL-E je om de oren (in een volgende Circulaire meer daarover). Zoals portretten in de stijl van bekende fotografen en Pokémonkaarten (via Philo).

• Ik maakte zelf met DALL-E portretten van gemiddelde mensen in gemiddelde steden over de hele wereld .

• In Oklahoma werd een in brand gevlogen windmolen per ongeluk kunst . (via LotteM)

• In Charlerois werd in de jaren tachtig een complete metrolijn gebouwd, inclusief stations, maar nooit in gebruik genomen .

• De geboorteplaatsen van beroemde mensen gevisualiseerd op een wereldbol. Op wereldniveau zul je veel namen herkennen, maar hoe verder je inzoomt, hoe minder bekend de namen je zullen voorkomen .

• Begin dit jaar kwam een boek uit met een nieuwe, zeer omstreden, theorie over de ontdekking van de onderduikers in het Achterhuis. Argos Medialogica vat de mediastorm rond dat boek en de theorie samen .

• Wanneer zijn Amerikanen hun Britse accent kwijtgeraakt? En waarom slaat die vraag eigenlijk nergens op ?

• Language, Please is een style guide voor als je inclusief en bedachtzaam wilt schrijven over onderwerpen als gender, handicaps en etniciteit.

• Iets vergelijkbaar als Language, Please voor het Nederlands ben ik nog niet tegengekomen (tips zijn welkom), maar de Code Diversiteit & Inclusie en Woorden doen er toe komen in de buurt.

• Venetië is overgenomen door toeristen en het kapitalisme. Recent werd de lokale voetbalclub overgenomen door rijke Amerikanen die er een modemerk van proberen te maken. De supporters bieden dapper weerstand .

• Spot de Beatlefans: een webcam gericht op het zebrapad bij Abbey Road .

• Het trolleyprobleem maar dan absurd . (via Tomas)

• Wat zijn hele Nederlandse dingen waar Nederlanders niet van doorhebben dat het heel Nederlands is ? (spoiler: die verjaardagskalender op je toilet en de krul op het huiswerk)

• Een Chinese vrouw blijkt jarenlang de complete Russische geschiedenis op de Chinese Wikipedia bij elkaar te hebben verzonnen .

• Geraldine probeerde alle 21 smaken Mountain Dew uit .

De beste gifjes

Lotte Belice, mijn allerliefste Chef Kattengifjes, heeft sinds begin september weer nieuwe klussen, waar ze vast nog een keer iets over vertelt in deze nieuwsbrief. Maar gelukkig houdt ze haar baan bij deze nieuwsbrief ook en verzamelt ze de beste gifjes voor mijn trouwe lezers!

Ga lekker spelen in de regen. Het zal leuk zijn, zeiden ze.

Doe mee met dat stomme spelletje van het baasje. Het zal leuk zijn, zeiden ze.

Kijk even naar die beer. Het zal leuk zijn, zeiden ze.

Dat was het!

Nou ja, of dat was het bijna . Nog een klein oproepje van uw hoofdredacteur. Ik ben een aantal klussen aan het afronden, en dat betekent dat ik weer ruimte heb voor nieuwe uitdagingen. Zoekt u iemand die hele toffe (verhalende) websites kan bouwen? Of iemand die experimenten met technologie kan opzetten en creatief kan coden ? Of iemand die heel goed nieuwsbrieven kan schrijven met kattengifjes (je weet maar nooit)? Laat het me weten en we drinken een keer vrijblijvend koffie .

Tot de volgende Circulaire !