De Circulaire #219: de digitale migratie-editie 🧳

Hallo! Ik zag de afgelopen weken vrienden overstappen van de platforms van Big Tech naar open alternatieven. Ik schreef er iets over. Verder las ik een boek over Amsterdam en luisterde ik een podcast over het zelfgekozen levenseinde. En ik zag een gifje van een bever die boodschappen doet. Dat allemaal, en meer in deze nieuwsbrief.

Veel overstapplezier dus, met deze Circulaire .

Tot ziens Big Tech: de grote digitale migratie

Het begon met een berichtje in de appgroep met mijn oudste vrienden (zeven stuks). "Hoe zouden jullie staan tegenover overstappen naar Signal met deze hele groep?".

En toen gebeurde er iets wat ik niet had verwacht: binnen een paar dagen waren we inderdaad allemaal overgestapt naar Signal.

En opvallend was ook: het was niet de eerste plek waar ik dat zag. Een vriendin begon opeens te vragen hoe ze af kon van haar Google-mailadres en opslag. En dat ze bezig was om de appgroep van haar school over te krijgen naar Signal.

Trouwe lezer Herbert stopte met zijn account op Twitter met 10.000 volgers, nadat hij was geblokkeerd omdat hij probeerde de video te kijken waarop Musk een Hitlergroet brengt .

En mijn geliefde Chef Kattengifjes verwijderde haar Instagram-account.

Er hangt blijkbaar iets in de lucht. Vreemd is dat niet. Precies twee weken geleden werd Donald Trump ingezworen als president van de VS. In de aanloop daar naartoe maakte Mark Zuckerberg bekend dat Meta ging stoppen met hun factchecker-programma en dat de regels voor wat je wel en niet mag zeggen op hun platforms als Facebook en Instagram worden versoepeld. Je mag nu dus zeggen dat homo's en transgenders een geestesziekte hebben .

Wat ik vooral opvallend vind is dat die vriendengroep van mij helemaal niet bestaat uit van die technerds zoals ik. Maar technologie en online is ook gewoon ‘het echte leven’ geworden. Welke manieren we gebruiken om met elkaar te communiceren is dus ook politiek geworden.

Natuurlijk, het is een enorme opgave om alle mensen over te krijgen van het ene naar het andere platform. In de wetenschap noem je dat het netwerkeffect , en het is gerelateerd aan de zogenaamde wet van Metcalfe . Simpel gezegd: als maar één iemand een telefoon heeft heb je daar niks aan, je moet een netwerk hebben. Hoe meer mensen een telefoon hebben, hoe waardevoller het netwerk wordt.

Met sociale media is het natuurlijk hetzelfde. Overstappen op een dienst als Signal is nogal ongezellig als er alleen maar van die woke privacygekkies op zitten (hoi). De drempel om te overstappen is simpelweg te hoog.

Een soort van geluk bij een ongeluk dus, dat de broligarchie van Musk, Trump en Zuckerberg opeens mensen ervan bewust maakt dat er ook alternatieven bestaan voor de grote techplatforms. Signal staat het op moment van schrijven op nummer twee in de lijst met meest gedownloade gratis iOS-apps.

Natuurlijk zullen er ook een hoop cynische geluiden zijn: hoeveel zin heeft het toch, de rest van de wereld blijft toch op WhatsApp / Twitter / Instagram. Het is hetzelfde soort argument dat wordt gebruikt tegen mensen die vegetariër worden, maar toch een paar keer jaar biefstuk eten. Je hebt dan gefaald als vegetariër en kunt net zo goed weer elke dag vlees gaan eten, of zo.

Terwijl je toch vooral moet kijken naar wat het netto oplevert: als je zes keer per jaar vlees eet in plaats van zes keer per week eet je alsnog 2% van wat je ooit per jaar at. Dat lijkt me een verbetering. Net zozeer dat zelfs als je misschien nog een beetje op WhatsApp blijft dat ook betekent dat je beduidend minder van jouw aandacht (en uiteindelijk dus geld) gratis weggeeft aan Meta.

Een goed moment om over te stappen dus. Dus laat ik afsluiten met een lijstje waar je naar zou kunnen overstappen. En mocht u nog steeds bang zijn voor het omgekeerde netwerkeffect en denken dat er niemand op zit: ik zit in ieder geval op al deze platformen om u van harte welkom te heten!

Instant messaging (WhatsApp, iMessage, Facebook Messenger)
De voornaamste kandidaat hier is dus Signal . Signal is een open source alternatief voor WhatsApp dat altijd versleuteld is. Het is mede opgericht door Brian Acton, een van de oprichters van WhatsApp. Alles zit er zo’n beetje in wat ook in WhatsApp zit. Ik vind alleen de stickers minder goed werken.

Microblogging (Twitter/X, Threads)
De twee alternatieven zijn BlueSky en Mastodon . BlueSky is een beetje Twitter zoals het was pre-Musk en pre-algoritmische tijdlijn. Er zitten ook veel journalisten en mediamakers op. Mastodon is wat links-activistischer en wat verwarrender omdat het gedistribueerd is, maar er zitten ook leuke mensen op hoor.

Media sharing (Instagram, Snapchat, Tiktok)
Eigenlijk zijn hier nog geen goede alternatieven voor. Je kan ook foto's en video's delen op Bluesky en Mastodon, maar die platforms zijn toch meer bedoeld voor tekst. Pixelfed zou een alternatief moeten zijn, maar het is op het moment nog erg rustig en ik vind de app eigenlijk nog niet goed genoeg.

Email (Gmail, iCloud, Outlook) Ik ben zelf erg fan van Fastmail. €60 per jaar en je mail zit niet meer in de klauwen van Big Tech (en 10% korting op je eerste jaar als je dat via mijn linkje doet ).

Mediadieet

Wat ik las en luisterde.

• De stad . Een biografie over Amsterdam door Marcel van Engelen. Hij vertelt het verhaal aan de hand van wijken en stadsdelen die telkens centraal staan en een belangrijke ontwikkeling vertegenwoordigen. Rijk aangekleed met veel (nog niet eerder vertelde) verhalen over lokale actiegroepen, wethouders en zakenlieden. Uitstekend en vlot geschreven. Een aanrader voor iedereen die het hedendaagse Amsterdam wilt begrijpen. ★★★☆

• Dolle Mina’s van de dood . Zevendelige podcastserie van Hansje van de Beek over de verwikkelingen rondom de Coöperatie Laatste Wil (CLW) en het zelfdodingspoeder Middel X. Van de Beek volgt een aantal sleutelfiguren van de CLW en de rechtzaak die tegen ze word gevoerd en bekijkt het dillema rondom het zelfgekozen levenseind van alle kanten. Het geeft een mooi genuanceerd beeld rondom dit heikele thema, iets dat wel eens mist in de verslaggeving in de media. Klein minpuntje: de af en toe iets te geforceerde audio-aankleding, zoals het afschuwelijke toneelstukje aan het begin van aflevering 3 waarin mensen uit de 19de eeuw worden opgevoerd. ★★★☆

De beste linkjes

• Als dit geen Sign of the Present is weet ik het niet: een Australisch TV-station zendt tenniswedstrijden uit op YouTube en omzeilt de licentierechten door de spelers te vervangen door computerfiguren .

• Er was de afgelopen weken veel te doen over DeepSeek: een nieuw Chinees AI-model dat (bijna) net zo goed werkt als de Amerikaanse modellen van OpenAI maar voor een fractie van de kosten is getrained. Dit is een goede video die uitlegt waarom DeepSeek zo bijzonder is.

• OpenAI is overigens boos dat DeepSeek data zou hebben gestolen van hen om het model te trainen . Stel je voor dat je zomaar heel veel data van iemand steelt om er geld mee verdienen!

• Esther digitaliseerde het gigantische fotoarchief van haar vader en schreef op wat eigenlijk een goede familiefoto maakt .

• Leuk als je ‘s avonds niks te doen hebt: bouw zelf je eigen laptop .

• Trouwe lezer Vasilis bouwde een vrij briljante Firefox add-on waarmee alle nieuwsberichten over Trump, Musk en Wilders worden vervangen door abstract gekleurde blokken: Unshittify .

• En nu we het toch over het censureren van media hebben: het Trump-regime is hard bezig om onwelvallige informatie van overheidswebsites systematisch te verwijderen . (gelukkig heeft het Internet Archive een backup )

• Hoe je online moet overleven met al die shit die je over je heen gestort krijgt .

• En Chris Hayes legt in The Atlantic uit waarom alles tegenwoordig draait om het verkrijgen van aandacht .

• In 2020 maakte Thijs ten Brinck een lijstje met twintig energie- en klimaatontwikkelingen waarvan hij dacht ze in 2030 volkomen normaal zouden zijn. Vijf jaar later kijkt hij hoe het er voor staat .

• Als u er over denkt om een goedkope tuinset van VidaXL te kopen moet u misschien eerst even dit artikel van NRC lezen over de nogal slechte werkomstandigheden .

• YouTuber LGR doet de fascinerende geschiedenis uit de doeken van de Marine Aquarium screensaver .

• Toen ik een jaar of zestien was leerde ik mezelf gitaar spelen. Ik deed dat via een website op het internet, iets wat in 1998 nog best wel innovatief was. En ik kwam van de week tot een geweldige ontdekking: die website staat 27 jaar later gewoon nog steeds online .

• Shank is nogal geobsedeerd door CRT-televisies. Dus toen de kans zich voordeed de grootste beeldbuis ter wereld te kopen twijfelde hij geen moment. Alleen nog even verschepen uit een Japans restaurant . (dank aan alle 13.203 mensen die dit tipten).

• Welke kleuren komen het vaakst voor in het logo van Super Mario ?

• Als je hond opeens heel beschermend wordt voor je vrouw omdat ze zwanger is .

De beste gifjes

De Chef Kattengifjes was afgelopen weekend in Brussel met haar vader. Gelukkig had ze een paar gifjes voor me achtergelaten om me mee te vermaken!

Even blijven kijken helemaal tot het einde.

Katten en dozen: het blijft een gouden combinatie.

Niks aan de hand, gewoon een bever die even z’n boodschappen aan het doen is.

En dat was het!

De volgende Circulaire verschijnt maandag 17 februari. Als ik er de energie voor heb verschijnt dan één van de stukken die ik al even teasde in de lezersenquête: waarom kunst nodig is.

Tot dan!